Τη δική του ανάγνωση για την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας κάνει σε συνέντευξή του στον «Π» ο πρώην υπουργός Οικονομικών, βουλευτής του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης, ενώ σχολιάζοντας το κομματικό τοπίο μετά τις εκλογές μιλά για το κόμμα του και τις προτεραιότητες που πρέπει να θέσει. Σε ό,τι αφορά την οικονομία βάζει «μέτριο» βαθμό στις επιδόσεις της κυβέρνησης, αλλά θετικό πρόσημο στον κεντροδεξιό της προσανατολισμό. Καλεί παράλληλα τις εποπτικές αρχές, την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, να είναι πιο αυστηρή στο θέμα της ανάγκης για μείωση της ψαλίδας μεταξύ δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων. Ενόψει της αυριανής συνεδρίας του Πολιτικού Γραφείου του κόμματος, στο πλαίσιο της οποίας θα γίνει ανασκόπηση των αποτελεσμάτων των πρόσφατων εκλογών, ο Χάρης Γεωργιάδης στέλνει το μήνυμα ότι ο ΔΗΣΥ θα πρέπει να εκφράσει μια σύγχρονη δεξιά πολιτική πρόταση, που να συνάδει με την ταυτότητα και την ιδεολογία της παράταξης. Εμφανίζεται παράλληλα ανήσυχος και προβληματισμένος, όχι μόνο για την πορεία του ΔΗΣΥ, αλλά και για την εξέλιξη του πολιτικού συστήματος της Κύπρου ενώ ξεκαθαρίζει ότι δεν πρέπει να αναμένεται από τον Δημοκρατικό Συναγερμό να διατηρεί την ίδια αντιπολιτευτική στάση με το ΑΚΕΛ.
Κυπριακή οικονομία
Σκιαγραφήστε την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας όπως έχει διαμορφωθεί και αντιλαμβάνομαι συνεχίζει να βρίσκεται υπό συνεχή διαμόρφωση. Πού θεωρείτε ότι πρέπει να δοθεί περισσότερη έμφαση από πλευράς κυβέρνησης;
Η γενικότερη κατάσταση της κυπριακής οικονομίας είναι καλή. Μετά από τα πολύ σοβαρά μέτρα εξυγίανσης, τα οποία είχαν ληφθεί μετά το 2013, είμαστε σήμερα σε θέση να διαπιστώνουμε τα αποτελέσματα. Δηλαδή, μια οικονομία με ισχυρούς και επαναλαμβανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης που υπερβαίνουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Με πλεονασματικά δημόσια οικονομικά, τα οποία δεν προκύπτουν από αύξηση φορολογιών, αλλά από την αυξημένη ροή εσόδων μέσα από την ανάπτυξη. Με δραστικό περιορισμό της ανεργίας, με ισχυρό τραπεζικό σύστημα, με δείκτες κατανομής εισοδήματος στο καλύτερο σημείο που ήταν ποτέ, και, προς επιβεβαίωση όλων αυτών, με διαδοχικές αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης. Συνεπώς επαναλαμβάνω ότι η εικόνα είναι θετική, και αυτό κατά κύριο λόγο είναι αποτέλεσμα των δύσκολων αποφάσεων που λήφθηκαν μετά το 2013. Αναγνωρίζω όμως ότι και η παρούσα κυβέρνηση, σε γενικές γραμμές, κινείται στο ίδιο πλαίσιο.
Εντοπίζετε κάποιες αδυναμίες που κατά την άποψή σας πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση από κυβερνητικής πλευράς;
Εντοπίζω δύο σημεία. Πρώτο τη μεσοπρόθεσμη πορεία των δημόσιων δαπανών και κυρίως του κρατικού μισθολογίου. Με ανησυχεί. Τα τελευταία χρόνια άνοιξαν χιλιάδες θέσεις για νέες προσλήψεις στον δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Την ίδια ώρα αυξήθηκε η ΑΤΑ και παραχωρήθηκαν διάφορα επιδόματα. Το κρατικό μισθολόγιο σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, αυξάνεται με πολύ ανησυχητικό ρυθμό, και αυτή είναι μια σοβαρή μου ανησυχία την οποία κατ’ επανάληψη είχα εκφράσει. Το δεύτερο σημείο αφορά την ανάγκη συνεχούς προώθησης κινήτρων, μεταρρυθμίσεων και θετικών αλλαγών στην οικονομία μας. Δεν αρκεί να κρατούμε σταθερό το τιμόνι. Χρειάζονται πρωτοβουλίες, νέες πολιτικές, νέα μέτρα για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη. Η οικονομία είναι όπως τον ποδηλάτη που πρέπει συνεχώς να κάνει πεντάλ. Δεν αρκεί η ώθηση που δόθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Είμαστε στη σωστή πορεία, το αναγνωρίζω, αλλά χρειάζεται συνεχώς προσπάθεια. Λειτουργούμε σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον και άρα συνεχής πρέπει να είναι και η προσπάθεια προώθησης μέτρων και κινήτρων, προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, ενθάρρυνσης της εγχώριας επιχειρηματικότητας, και όλα αυτά απαιτούν πολιτικές αποφάσεις, πρωτοβουλίες και μεταρρυθμίσεις.
Τράπεζες και επιτόκια
Τραπεζικό σύστημα: Είναι θωρακισμένο;
Ναι, οι δύσκολες αποφάσεις που λήφθηκαν μετά το 2013 έχουν εξελικτικά δημιουργήσει ένα πολύ ισχυρό και θωρακισμένο τραπεζικό σύστημα. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, οι κυπριακές τράπεζες έχουν πλέον καλύτερους δείκτες από πλείστες άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Εκεί που οι κυπριακές τράπεζες βρίσκονταν στον αναπνευστήρα, πλέον συγκαταλέγονται στις πιο θωρακισμένες τράπεζες της ευρωζώνης. Βέβαια, ο κανόνας ότι η προσπάθεια θα πρέπει να είναι συνεχής, τόσο εκ μέρους των τραπεζών, όσο και των εποπτικών αρχών αλλά και της κυβέρνησης, ισχύει και σε αυτή την περίπτωση. Επιβάλλεται εγρήγορση και προσοχή. Όμως, με βάση τα σημερινά δεδομένα, μπορούμε να θεωρήσουμε ότι οι κυπριακές τράπεζες είναι πλέον ισχυρές και ασφαλείς.
Αυτή η ισχυρή και θωρακισμένη κατάσταση των τραπεζών δεν θα έπρεπε να τις ωθήσει να αυξήσουν και τα καταθετικά επιτόκια ώστε να επέλθει μια εξισορρόπηση;
Δεν θα το έθετα ως ζήτημα αύξησης ή μείωσης των επιτοκίων. Θέτω όμως ζήτημα ψαλίδας μεταξύ καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων. Αυτή η ψαλίδα πρέπει να είναι σταθερή. Όταν τα επιτόκια ανεβαίνουν, πρέπει με ομοιόμορφο τρόπο να ανεβαίνουν τόσο τα δανειστικά όσο και τα καταθετικά επιτόκια, ώστε η ψαλίδα να παραμένει αμετάβλητη. Όταν προκύπτει μείωση των επιτοκίων, κατά αντίστοιχο τρόπο πρέπει να μειώνονται και τα δανειστικά και τα καταθετικά, με την ψαλίδα να παραμένει αμετάβλητη. Εξάλλου, μόνο έτσι αποδίδει πλήρως η νομισματική πολιτική.
Σε αυτή τη φάση πρέπει να μειωθεί η εν λόγω ψαλίδα;
Ναι. Η ψαλίδα έχει ανοίξει τον τελευταίο έναν χρόνο. Αυτό θεωρώ ότι είναι ένα σφάλμα το οποίο πρέπει να διορθωθεί. Και δεν το λέω καν για λόγους κοινωνικής πολιτικής -επειδή αναγνωρίζω ότι δεν είναι δουλειά των τραπεζών να ενασκούν κοινωνική πολιτική- αλλά για λόγους σωστής λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος και σωστής λειτουργίας της νομισματικής πολιτικής. Υπονομεύεται η νομισματική πολιτική όταν δεν είναι ομοιόμορφη η κίνηση των δανειστικών και καταθετικών επιτοκίων, τόσο κατά την αύξηση όσο και κατά τη μείωσή τους. Για παράδειγμα, όταν η Φρανκφούρτη ανεβάζει τα επιτόκια για να καθυποτάξει τον πληθωρισμό, πρέπει να ανέβουν τόσο τα δανειστικά επιτόκια, περιορίζοντας τον δανεισμό, όσο και τα καταθετικά, ενθαρρύνοντας την αποταμίευση. Μόνο έτσι περιορίζεται η προσφορά χρήματος και συγκρατείται ο πληθωρισμός. Εάν όμως αυξηθούν μόνο τα δανειστικά αλλά όχι τα καταθετικά επιτόκια, υπονομεύεται η προσπάθεια της νομισματικής πολιτικής. Θεωρώ ότι σε αυτό το σημείο οι εποπτικές αρχές θα έπρεπε να ήταν πιο αυστηρές.
Επειδή αναφερθήκατε στην ΑΤΑ, το ερώτημα είναι πώς θα συνεισφέρει επαρκώς ο καταναλωτής, ο πολίτης στην αγορά αν ο μισθός του δεν συνάδει με το κόστος ζωής;
Οι μισθοί πρέπει να συνάδουν με την παραγωγικότητα και όχι με τη διακύμανση των τιμών επειδή συνήθως η προσαρμογή των τιμών με βάση τον πληθωρισμό έχει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Συνεπώς, η ΑΤΑ εκ των αποτελεσμάτων της έχει καταργηθεί σε όλες σχεδόν τις σύγχρονες οικονομίες. Αυτό που εισηγούμαι είναι μια διαφοροποιημένη αυτόματη μισθολογική αναπροσαρμογή, η οποία να βασίζεται σε έναν δείκτη που να μην περιλαμβάνει μόνο τον πληθωρισμό, αλλά να συνυπολογίζει και την παραγωγικότητα.
Ανασκόπηση εκλογών
Πολιτικό Γραφείο στον ΔΗΣΥ το ερχόμενο Σάββατο, θα γίνει μία πρώτη ανασκόπηση της εκλογικής αναμέτρησης. Τι θα θέσει ο Χάρης Γεωργιάδης; Τι πρέπει να αλλάξει στον ΔΗΣΥ; Πού πρέπει να δώσει έμφαση το μεγαλύτερο κόμμα της Κύπρου;
Το πρώτο που αναμένω είναι να ακούσω την αξιολόγηση από την ίδια την ηγεσία για το εάν τα αποτελέσματα των εκλογών συνάδουν με τους στόχους που είχαν τεθεί. Σε γενικότερο πλαίσιο όμως, οφείλω να πω ότι είμαι ανήσυχος και προβληματισμένος, όχι μόνο για την πορεία του ΔΗΣΥ, αλλά και για την εξέλιξη του πολιτικού μας συστήματος, και ουσιαστικά για την ποιότητα της δημοκρατίας μας. Και αυτή μου η διαπίστωση επιβεβαιώνει παλαιότερες ανησυχίες μου ότι η στροφή σε μια απολίτικη προσέγγιση δεν θα είναι χωρίς συνέπειες. Μπορεί πρόσκαιρα να βολεύει, αλλά τελικά οδηγεί σε επικίνδυνες καταστάσεις. Για αυτό και επιμένω ότι ο ΔΗΣΥ πρέπει, πρώτα και κύρια, να εκφράσει στιβαρό πολιτικό λόγο. Να εκφράσει μια σύγχρονη δεξιά πολιτική πρόταση, που να συνάδει με την ταυτότητα και την ιδεολογία της παράταξης. Για παράδειγμα πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι ο ΔΗΣΥ είναι το κόμμα που συνειδητά πιστεύει στη συνετή διαχείριση της οικονομίας, με λιγότερους φόρους, λιγότερη γραφειοκρατία, λιγότερα επιδόματα, αλλά περισσότερες ευκαιρίες. Με προώθηση της επιχειρηματικότητας αλλά πάντοτε με ένα εξίσου ισχυρό κοινωνικό πρόσωπο. Στην εξωτερική πολιτική ο ΔΗΣΥ να είναι το κόμμα που στηρίζει τον ευρωπαϊκό και δυτικό προσανατολισμό της χώρας μας, που εργάζεται για την ειρηνική επίλυση του Κυπριακού αλλά την ίδια ώρα πιστεύει στην ισχυρή άμυνα ως απαραίτητη προϋπόθεση ανάσχεσης της τουρκικής επιθετικότητας. Που τολμά να μιλήσει ανοικτά για το ΝΑΤΟ, που προωθεί και εργάζεται για την εθνική μας ασφάλεια, που επιδιώκει τις στενότερες δυνατές σχέσεις με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ αλλά και με όλα τα μετριοπαθή και φιλικά κράτη της περιοχής. Ο ΔΗΣΥ πρέπει να είναι η παράταξη που εκφράζει τον καλώς νοούμενο πατριωτισμό, που στηρίζει τον θεσμό της οικογένειας, που θα αντισταθεί στην παράνομη μετανάστευση και θα μένει μακριά από νεοφανείς τάσεις που καμία σχέση δεν έχουν με το πραγματικό πρόσωπο των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Επαναλαμβάνω πως ο ΔΗΣΥ πρέπει να είναι ο κατ' εξοχήν εκφραστής μιας σύγχρονης κεντροδεξιάς πρότασης. Δεν είναι ούτε ακροδεξιά αλλά ούτε και κεντροαριστερά. Αν δεν το πράξουμε, τότε θα συνεχίσουμε να αφήνουμε το πεδίο ελεύθερο σε άλλους που θα επιχειρούν να το καλύψουν.
Αντιπολίτευση
Παραμένετε δεσμευμένοι στην απόφασή σας να είστε αντιπολίτευση;
Δεν έχει αλλάξει κάτι. Αλλά θέλω την ίδια ώρα να επισημάνω κάτι που από την πρώτη μέρα της εκλογής της νέας κυβέρνησης υποδεικνύω: ότι η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη είναι σε γενικές γραμμές μια κεντροδεξιά κυβέρνηση. Αξιολογώ με μέτριο βαθμό αυτή την κυβέρνηση, αλλά δεν παύει από το να είναι μια κεντροδεξιά κυβέρνηση που εφαρμόζει, σε πολλές περιπτώσεις, πολιτικές που είναι κοντά στις δικές μας. Όπως για παράδειγμα, οι πρόσφατες πολύ θετικές εξελίξεις στις σχέσεις Κύπρου-ΗΠΑ, αλλά και η προσήλωση της κυβέρνησης στους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Αυτές είναι πολιτικές που μας βρίσκουν σύμφωνους. Άρα ναι, παραμένουμε στην αντιπολίτευση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η δική μας αντιπολίτευση και γενικότερα η δική μας πολιτική στάση θα συμπλέει με αυτήν του ΑΚΕΛ, που διαφωνεί ριζικά με τη φιλοσοφία της οικονομικής πολιτικής, διαφωνεί ριζικά με τον δυτικό και ευρωπαϊκό πολιτικό προσανατολισμό της χώρας μας, άρα είναι λογικό ότι θα είναι πολύ πιο έντονη και κάθετη η δική του αντιπολιτευτική στάση. Είναι συνεπώς σφάλμα να θεωρούμε ότι με τους ίδιους τόνους πρέπει να αντιπολιτεύεται και ο ΔΗΣΥ.
